En düşük emekli maaşında 15 yıllık değişim: 11,4 gramdan 4,4 gram altına düştü

İBB’ye bağlı İstanbul Planlama Ajansı, “İstanbul’da Emekli Olmak 2024” araştırmasını yayımladı.

Araştırmada, İstanbul’da yaşayan emeklilerin yaşam koşulları; SGK ve TÜİK verileri ile yüz yüze yapılan araştırmalar üzerinden incelendi.

Araştırmaya göre İstanbul’da altı haneden biri sadece emekli aylığı ile geçiniyor. İstanbul’da aktif çalışan bir birey olmayan ve sadece emekli aylığı ile geçinen 811 bin 40 hanenin olduğu ölçüldü.

Sadece emekli aylığı ile geçinen hane oranı ise tüm haneler içerisinde yüzde 16,8 olarak hesaplandı. Her 10 haneden 1’inin ise en düşük emekli aylığı ile geçinen emekli haneler olduğu görüldü.

EMEKLİLER ÇALIŞMAYA DEVAM EDİYOR

İstanbul'da her 3 emekliden biri resmi olarak çalışmaya devam ediyor. Yaşlılık veya emeklilik aylığına hak kazanmış tüm vatandaşların  yüzde 28,4'ünün çalışmaya devam ettiği görüldü.

SGK verileri üzerinden hesaplamalarına göre İstanbul’da 2023 yılında 507 bin 574 kişi EYT Kanunundan faydalandı.  İstanbul'da EYT'den faydalananların yüzde 52,2'si yani her 2 EYT'liden 1'i çalışmaya devam kararı verdi. Türkiye genelinde EYT'den faydalanıp çalışmaya devam edenlerin oranı yüzde 47,9 olarak gerçekleşti.

EMEKLİ MAAŞI İLE ASGARİ ÜCRET ARASINDA MAKAS AÇILDI

Veriler de emeklilerin yaşam koşulları her gün zorlaştığını bir kez daha gözler önüne serdi.

2010 yılında asgari ücretten daha fazla olan en düşük emekli aylığının, geçtiğimiz 15 sene içerisinde bir asgari ücretin neredeyse yarısına denk geldiği görüldü.

2010 yılında 680,3 TL olan en düşük emekli aylığı 2024 yılında 10 bin TL olurken; asgari ücret 587,85 TL’den 17.002 TL’ye yükseldi. Emekli aylığının asgari ücrete oranı yüzde 115 seviyesindeydi. En düşük emekli aylığının asgari ücreti karşılama oranı yüzde 58,8'e düştü.

SATIN ALMA GÜCÜ DÜŞTÜ

Emekli aylığının satın alma gücü de düştü. 2010 yılında en düşük emekli aylığıyla 11,4 gram altın  ya da 453 dolar alınabiliyordu. Günümüzde en düşük emekli maaşı ile 4,4 gram altın ya da 319 dolar alınabiliyor.

Son 15 yıldaki dolar enflasyonu da hesaba katılırsa emekli maaşının satın alım gücünün dolara oranla çok daha fazla düştüğü tespit edildi.

İstanbul’da 100 metrekarelik  ortalama bir konut fiyatı 2010 yılında 224 emekli maaşına denk gelirken 2022 yılında 672 emekli maaşına yükseldi. Geçtiğimiz iki yılda konut fiyatlarının yükseliş hızındaki azalma sebebiyle günümüzde 100 metrekarelik bir konut fiyatı 460 adet en düşük emekli maaşına denk geliyor.

5 EMEKLİDEN BİRİ KİRADA

İstanbul’da sadece emekli maaşıyla geçinen toplam kiracı hane sayısı 148 bin 420. Yani emekli maaşıyla geçinen her 5 haneden 1'i kirada yaşıyor.

İstanbul’da kiracı olan iki kişilik emekli hanesinin ortalama yaşam maliyeti Nisan ayında 24 bin 991 liraya ulaştı.

Yüz yüze görüşmelerde İstanbul'da emeklilerin yüzde 15,6'sı "ödemelerimi yapamadım, borca girdim" , yüzde 14,2'si "aslında pek geçinemedim", yüzde 54,4'ü ise "kıt kanaat geçinebildim" dedi.  Geçinebildiğini söyleyen emeklilerin oranı sadece yüzde 15,8 oldu.